Ba-Bs Formlarında Ceza Uygulamasında Bir Gelişme

I- GİRİŞ

213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun 148, 149 ve mükerrer 257. maddelerinin Maliye Bakanlığı’na verdiği yetkiye dayanılarak, 350(1) Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğiyle, bilanço esasına göre defter tutan mükelleflerin belirli bir haddi aşan mal ve hizmet alımlarını “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile mal ve hizmet satışlarını ise “Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)” ile bildirmeleri yükümlülüğü getirilmiş, 362(2), 381(3), 396(4) ve 418(5) Sıra No.lu Vergi Usul Kanunu Genel Tebliğleriyle de bu yükümlülüğe ilişkin açıklamalar yapılmıştır.

Ba-Bs formlarının en önemli özelliklerinden biri, bu formların ekonomideki aktörler arasındaki mal ve hizmet hareketlerinin bağlantılarını ortaya çıkartabilmesidir. Bu yolla bir mükellefin mal ve hizmet alım/satım zinciri içerisindeki tüm mükellefler tespit edilebilmektedir.

Bilanço usulüne tabi mükelleflerin bir kişi veya kurumdan katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet alışları, “Mal ve Hizmet Alımlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Ba)” ile bir kişi veya kuruma katma değer vergisi hariç 5.000 TL ve üzerindeki mal ve/veya hizmet satışları ise“Mal ve Hizmet Satışlarına İlişkin Bildirim Formu (Form Bs)”nda bildirilecektir.

Söz konusu yükümlülüğe ilişkin ceza uygulanması ile ilgili Gelir İdaresi Başkanlığı’nın düzenlemesi bu yazının konusunu oluşturmaktadır.

II- Ba-Bs FORMLARININ VERİLME ZAMANI

Ba-Bs bildirim formlarını vermek zorunda olanlar, aylık dönemler halinde düzenlemek ve takip eden ayın birinci gününden itibaren son günü akşamısaat 24:00’a kadar sistem üzerinden onaylamak suretiyle göndermekle yükümlüdürler.

Mükellefiyetin terki halinde bildirim formları, işin bırakıldığı tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar verilmek zorundadır. Bu bildirimler, kullanıcı kodu, parola ve şifre almış mükelleflerce veya 3568 sayılı Kanun’a istinaden yetki almış meslek mensuplarınca verilecektir.

Bildirim verme zorunluluğu bulunan mükellefin ölümü halinde, bildirim formlarını verme sürelerine, Vergi Usul Kanunu’nun 16. maddesi hükmü uyarınca üç ay eklenir.

Tasfiyesi devam eden mükellefler bildirim formlarını, tasfiye süresince aylık dönemler halinde vereceklerdir. Tasfiyenin başladığı aya ait bildirim formları ise tasfiye öncesi ve sonrası ayrımı yapılmaksızın düzenlenecektir.

Diğer taraftan, tasfiye sonunda bildirimler tasfiye kararının tescil edildiği tarihi izleyen ayın son günü akşamına kadar tasfiye memuru veya 3568 sayılı Kanun’a istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından verilecektir.

5520 sayılı Kurumlar Vergisi Kanunu’nun;

·         18. maddesi uyarınca gerçekleştirilen birleşmelerde, münfesih kurumun birleşmenin gerçekleştiği döneme ilişkin bildirimleri bunlar adına, birleşilen kurum veya 3568 sayılı Kanun’a istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından,

·         19. maddesi uyarınca yapılan devirlerde, münfesih kurumun devrin gerçekleştiği döneme ilişkin bildirimleri bunlar adına, devir alan kurum veya 3568 sayılı Kanun’a istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından,

·         19. maddesi uyarınca gerçekleştirilen tam bölünmelerde, münfesih kurumun bölünmenin gerçekleştiği döneme ilişkin bildirimleri bunlar adına, münfesih kurumun varlıklarını devralan kurumlardan müteselsil sorumluluk kapsamında herhangi biri veya 3568 sayılı Kanun’a istinaden yetki almış meslek mensupları tarafından

takip eden ayın son günü akşamına kadar verilmesi gerekmektedir.

III- Ba-Bs FORMLARI İLE İLGİLİ CEZAİ UYGULAMA

Bildirim formlarını belirlenen süreler içinde vermeyen, eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunan mükellefler hakkında 213 sayılı Vergi Usul Kanunu’nun mükerrer 355. maddesi hükmü uyarınca cezai işlem uygulanacaktır.

Söz konusu cezai işlemin uygulanmasında, Ba ve Bs bildirim formları tek bir form olarak değerlendirilecek ve tek özel usulsüzlük cezası kesilecektir (2013 için 1.200 TL).

Mükellefler elektronik ortamda gönderip onayladıktan sonra, bildirimlerinde hata veya eksiklik bulunduğunu tespit etmeleri halinde, bunları yeniden düzenleyerek göndermek suretiyle düzeltme yapabilirler.

Maliye Bakanlığı’nın 2012/01 numaralı Vergi Usul Kanunu İç Genelgesi ile Ba-Bs formları ile gönderilen bilgilerde yer alan bazı eksiklik veya hataların, bu formlarla alınan bilgilere göre yürütülen analizleri olumsuz etkilenmediği durumlarda mükellef adına cezai işlem uygulanmasının nasıl gerçekleşeceğini açıklanmıştır.

Buna göre,

·         Mükelleflerin bildirimde bulunurken “vergi kimlik” ve “TC kimlik” numaralarını doğru yazmaları kaydıyla alım-satım yaptıkları mükelleflerin adı ve soyadı/unvanlarında yapılan büyük-küçük harf ile yazım ve kısaltma vb. hatalar,

·         Aylık yapılan her bir bildirimde (Form Ba-Form Bs) yer verilen her bir mükelleften gerçekleştirilen alım veya satımlar için katma değer vergisi hariç olmak üzere mal ve/veya hizmet alışları veya satışları için belirlenen, bildirimde bulunma haddinin %10’unun altında kalan tutar hataları, Örneğin (A) Ltd Şti, (B) A.Ş’den Ocak 2013 döneminde yapmış olduğu alışları Ba formu ile 8.000 TL olarak bildirilmiş, (B) A.Ş. ise aynı dönemde (A) Ltd. Şti’ye olan satışlarını 8.400 TL olarak bildirmiştir. İki mükellefin bildirimleri arasındaki fark 396 sıra numaralı VUK Genel Tebliği ile 2010 yılı ve müteakip yıllar için belirlene ve Maliye Balkanlığı’nca yeni bir düzenleme yapılmadığı sürece uygulanacak had olan 5.000 TL’nin % 10’unun altında kaldığından her iki mükellef adına her hangi bir cezai müeyyide tatbik edilmeyecektir.

·          

·         “Belge sayısı” bölümünde alım satımlara ilişkin olarak bildirilen belge sayısının 5 adedi aşmayan ve “Mal ve hizmetlerin toplam bedelini”değiştirmeyen belge sayısı ile ilgili hatalar,

eksik veya yanıltıcı bilgi olarak değerlendirilmeyecek ve bu hatalardan dolayı VUK mükerrer 355. madde uyarınca ceza kesilmeyecektir. İç genelge Gelir İdaresi Başkanlığı’nın web sayfasında yayınlanmamıştır. Düzenleme olumlu olmasına karşın Kanun dayanağı bulunmamaktadır.

Ba ve Bs bildirim formlarından herhangi birinde hata yapıldığının belirlenmesi halinde, sadece hata yapılan bildirim formunun düzeltilerek gönderilmesi gerekmektedir. Düzeltme işlemlerinde, hatalı veya eksik olarak düzenlenmiş bulunan bildirim formları tamamen iptal edilmekte ve düzeltmeleri içerecek şekilde düzenlenerek verilen bildirim formu geçerli kabul edilmektedir. Dolayısıyla, düzeltme amacıyla düzenlenen bildirim formlarının, daha önce bildirimde bulunulmamış gibi tüm alış-satış bilgilerini içerecek şekilde doldurulması gerekmektedir.

Bildirimlerin verilme süresi içerisinde yapılan düzeltmelerde herhangi bir ceza uygulanmayacaktır. Süresinde verilen formlar süresi sonundan başlamak üzere ilk 10 gün içinde düzeltilirse ceza uygulanmayacaktır. 10 günlük süre geçtikten sonraki 15 gün içinde düzeltme yapılırsa, özel usulsüzlük cezası 1/5 oranında kesilir. 2013 için 1.200 TL nin 1/5’i 240 TL olarak uygulanacaktır. Yukarıda belirtilen 15 gün geçtikten sonra düzeltme yapılırsa Özel usulsüzlük cezası tam uygulanır.

Ba ve Bs bildirimlerini verme yükümlülüğü olan mükelleflerin, her iki bildirim formunu birlikte vermek zorunda oldukları hususu göz önüne alındığında; bu formların tek bir form olarak değerlendirilmesi ve söz konusu formların belirlenen sürede verilmemesi halinde tek özel usulsüzlük cezası kesilmesi gerekmektedir.

Maliye Bakanlığı “form Ba-Bs karşılaştırma ekranlarında” alıcı ve satıcı arasındaki fark olması halinde hem alıcı hem de satıcı için ceza kesmeyecek, hatanın alıcıdan mı yoksa satıcıdan mı kaynaklandığı araştıracak ve kim tarafında eksik veya yanıltıcı bildirimde bulunulmuşsa o mükellefe ceza kesme yoluna gidecektir(6).

IV- SONUÇ

Ba-Bs formları ile ilgili ceza uygulamamasında iç genelge düzenlemesi olumlu olmasına karşın kanun düzenlemesi ile formların verilmesinin geçici vergi beyanının verilme süresine bağlanması mükelleflerin ceza ödemekle karşı karşıya kalmasını azaltacağı gibi vergi idaresinin formlarda olan hatalarla ilgili tespitlerin azalmasına bu nedenle vergi idaresinde oluşan iş yükünü de azaltacaktır.